“Eğitim çocuğu sevmekle başlar”
Kemal Atatürk

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Sevgili Veliler,

tam Okulları Psikolojik Danışma ve Rehberlik Birimi olarak bu ay sizler için “Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu” hakkında bir bülten hazırladık. Faydalı olması dileğiyle.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (Kısaca DEHB) olarak adlandırılan durum genellikle çocukluk çağında başlayan, dikkat, odaklanma ve davranış kontrolünde sorunlarla karakterize edilen nörogelişimsel bir bozukluktur.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun çeşitli belirtileri vardır ve bu belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. DEHB’in en yaygın görülen şekli dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun bir arada olduğu durumdur, ancak bazı bireylerde sadece dikkat eksikliği olabilirken bazılarında da sadece hiperaktivite bozukluğu görülebilmektedir. Bu nedenle, DEHB tanısı konulurken hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite belirtileri göz önünde bulundurulmalıdır.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun belirtileri genellikle üç ana başlık altında değerlendirilir: dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik.

Dikkatsizlik:

  • Dikkatin kolayca dağılması, odaklanmada güçlük
  • Detaylara dikkat etmekte zorlanma ve hata yapma eğilimi
  • Görevleri tamamlamakta, işleri düzenlemekte ve planlamakta zorlanma
  • Unutkanlık
  • Yönergeleri takip etmede zorlanma
  • Başlanan işleri sonuçlandırmada güçlük

Hiperaktivite:

  • Yerinde duramama, otururken sık sık kıpırdanma
  • Sürekli hareket etme ihtiyacı, sabit bir konumda kalmakta güçlük çekme
  • Sürekli konuşma
  • Sıraya girmeme veya beklemekte zorlanma
  • Sakin olunması gereken durumlarda bile hareket etme dürtüsü

Dürtüsellik:

  • Bekleme sırasında konuşma veya sıraya girmeme
  • Başkalarının sözünü kesme veya başkalarının düşüncelerini tamamlama
  • Sıra dışı ve düşünmeden davranma, sonuçları düşünmeden hareket etme
  • Riskli davranışlara eğilim, tehlikeli durumlarda düşünmeden hareket etme

Tüm bu belirtiler bireyden bireye farklılık gösterebilir ve belirtilerin şiddeti bireyin yaşına ve yaşam koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Bununla birlikte dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğundan şüphelenmek için bu belirtilerin en az altı ay süreyle ve farklı ortamlarda gözlenmiş olması gerekmektedir. Örneğin bir çocuk okulda ders anında dikkatini toplayamıyor ancak evde ödev yaparken hiçbir sorun yaşamıyor olabilir veya evde bir an yerinde duramıyordur ama okulda ders sırasında yerinde oturmakta zorluk yaşamıyor olabilir. Bu nedenle belirtilerin çocuğun yaşadığı tüm ortamlarda ve tüm durumlarda takip edilmesi olası başka nedenlerin olup olmadığının anlaşılması için önemlidir.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun (DEHB) kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir, ancak yapılan çalışmalar neticesinde DEHB’in genetik, nörolojik, çevresel ve psikososyal faktörler gibi birçok faktörün bir araya gelmesinin sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisi bütüncül bir yaklaşım gerektirmektedir. Yani tek bir tedavi yaklaşımı etkili bir sonuç alabilmek için yeterli değildir. Bu nedenle DEHB tedavisinde psikoterapi, davranış terapisi, eğitim programları ve gerektiğinde ilaç tedavisi gibi yöntemler bir arada kullanılmaktadır. Tedavi, bireye ve bireyin gösterdiği semptomların şiddetine ve çeşidine bağlı olarak değişmektedir. Bu nedenle öncelikle DEHB belirtileri uzmanlar tarafından dikkatlice değerlendirilmeli ve tanıyı kesinlikle bir psikiyatrist koymalıdır.  

 

Eğer çocuklarınızda yukarıda sıralanan belirtileri en az altı aydır gözlemliyorsanız ve okul çağındaki çocuğunuzun öğretmenlerinden de bu belirtilerin varlığına yönelik geri bildirimler alıyorsanız erken tanı ve tedavinin önemi unutulmamalı ve mutlaka bir çocuk ve ergen psikiyatri doktoruna başvurmalısınız.

Kaynak Önerileri

Yazar

Burcu Alaçam

İlkokul Psikolojik Danışman 

PDR Veli Bülteni. Tüm hakları saklıdır.

Her yerde paylaşabilirsiniz
Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
WhatsApp

Bu blog hakkında geri bildirim verebilirsiniz.

Sitemizde bazı çerezler web site  ziyaret istatistikleri amaçlı anonim olarak işlenmektedir. Detaylı bilgi için KVKK metnini inceleyebilirsiniz.